Brabhsáil Míreanna (14 iomlán)
Sórtáil de Réir
Teach Ghairfean agus Conroys Ros Muc
Tá pleananna móra ann Tigh Chonroy a chur in oiriúint lena úsáid mar ionad cultúir agus mar acmhainn don cheantar. Tá stair spéisiúil ag an Teach. Tá an t-alt seo bunaithe ar agallamh a chuir Meta Uí Mhállle ar Jimín Toni ó Nia, a…
Stair na nDroichead i gConamara
Tá tábhacht ar leith ag baint le logainmneacha nó ainmneacha áite, agus is cinnte go bhféadfaí a rá nach bhfuil cosán ná garraí, claí ná cnocán, abhainn ná loch, ná sruthán nach bhfuil a bhlúire beag staire féin ag roinnt leo. Tá…
Ros Muc
Is ceantar álainn aoibhinn Gaelach é ceantar Ros Muc. Síneann an paróiste ó Úraid, an Teach Dóite, síos don Léim, ó dheas go Leitir Mucú, isteach go Muiceannach, anoir go Siléar agus Ros Cíde. Blianta ó shin bhí paróiste Leitir Móir…
Ros an Mhíl
Is baile fearainn beag atá i Ros an Mhíl atá suite timpeall trí mhíle fichead siar ó chathair na Gaillimhe ar bhóthar an Rí. Tá sé suite i gceartlár na Gaeltachta agus is í an Ghaeilge teanga an phobail. Leithinis nó gob is ciall le…
Lúb an Mhartello
Níos luaithe i m bliana d'fhoilsigh Cósta Chonamara sraith leabhráin a thugann cuntas ar shiúlóidí éagsúla sa gceantar. Sa sliocht seo thíos déantar cur síos ar ghnéithe áithride de stair Ros a' Mhíl a bhfuil iarsmaí de le feiceáil…
Leitir Mealláin
Tá Leitir Mealláin suite siar ó Gharumna. Ceantar cósta atá an-fhiáin ar a bhfuil go leor oileáin. Tá an talamh bocht ach bhí neart saothrú le baint i gcónaí as an bhfarraige. Sé Foirnis agus an Chrapach na h-oileáin is mó. Daighnis,…
Inis Meáin, ~4,000 Bliain ag Fás
Tá stair shaibhir, éagsúlacht seandálaíocht ag Éirinn agus ní eisceacht ar bith Oileáin Árann ach an oiread. Go deimhin, d'fheadhfaidh a rádh go seasann Oileáin Árann mar dhomhan saibhir de bheatha daonna in Éirinn i rith an 4,000 bliain…
Graceville
Ag déanamh staidéir ar obair an Land League i gConamara a bhí mé nuair a fuair mé amach gur tugadh slua mór daoine as Conamara siar go Minnesota os cionn céad bliain ó shin, gur caitheadh amach ar na prairies iad agus gur dúradh leo a bheith…
Comharthaí Bóthair na Ceathrún Rua
Nuair a sheol Liam Mac Com Iomaire clár Phléaráca Chonamara ’94 in Óstán Chois Fharraige le gairid, rinne sé gearán láidir faoi na comharthaí bóthair ata crochta ag Comhairle Contae na Gaillimhe sa gCeathru Rua.
Cill Chiaráin
Sliocht as an leabhar Conamara Theas - Áit agus Ainm, aistriú Gaeilge a rinne Liam Mac Con lomaire ar Mapping South Connemara le Tim Robinson (foilsithe ag Coiscéim, £5).