Brabhsáil Míreanna (139 iomlán)

  • Téamaí: Stair

Teach Mór na bhForbacha: 1585-1936

https://www.cartlann.ie/files/original/ff527f9cbf2f62122ceb6efbd91ead8c.pdf
De réir pholasaí Surrender and Regrant Éilís 1 - Banríon Shasana (1558–1603) - ghéill Murchadha na dTua Ó Flatharta ó Chaisleán Achaidh an lúir in Uachtar Ard agus Ruairí Ó Flaithearta ó Chaisleán Mhaigh Cuilinn (seanathair an údair…

Téamaí: ,

500 Bliain tar éis Columbus

https://www.cartlann.ie/files/original/65d9d46666faf1bf536e3ce559b59afa.pdf
I mbliana tá An Bhreasail mar atá an chuid eile de thíortha Mheiriceá Theas ag comóradh ‘500 Bliain d'aimsiú an domhan nua’, agus scaipeadh na Críostaíochta go dtí ilchríocha eile. Ba mhaith le go leor againn gur ócáid nó ceiliúradh…

Téamaí:

Seán Chóilín Ó Conaire (1913-1991)

https://www.cartlann.ie/files/original/f4c123214ef88480cbdfec55c54270db.pdf
Thíos ar shochraid Dhiarmaidín Uí Shúilleabháin i gCúil Aodha a bhí go leor de phobal Éigse na hÉireann nuair a scaip an scéala go raibh Seán Chóilín Ó Conaire as Ros Muc, fonnadóir cáiliúil eile, caillte freisin. Níorbh ionann is…

Maitiú na Tamhnaí (1847-1923) - Diansaothraí agus Scoth Seanchaí

https://www.cartlann.ie/files/original/411317b8c7a0b62ffc838b406a19396c.pdf
Ba i nDoire Luanaigh, baile atá ag bordáil ar thrí mhíle soir ó shráidbhaile an Spidéil, a rugadh agus a tógadh Maitiú Ó Curraoin nó Maitiú na Tamhnaí, faoi mar a thugtaí air. D'réir mar instear ba fhear scolbánta crua fáiscthe é le…

An tÉireannach 1934-37: Páipéar in Aghaidh Stuif

https://www.cartlann.ie/files/original/295a31a7fa85376a022e1420f14b8976.pdf
Deir údair mhóra gurb é Inniu an chéad nuachtán seachtainiúil Gaeilge a dhírigh ar chúrsaí nuachta seachas ar ghnóthaí na Gaeilge. Ach bhí páipéar eile ann roimhe, a foilsíodh i mBaile Átha Cliath gach uile Shatharn ó Mheitheamh 1934…

Lúb an Mhartello

https://www.cartlann.ie/files/original/ced7d52fcda9e4b51efcfa3c735c061a.pdf
Níos luaithe i m bliana d'fhoilsigh Cósta Chonamara sraith leabhráin a thugann cuntas ar shiúlóidí éagsúla sa gceantar. Sa sliocht seo thíos déantar cur síos ar ghnéithe áithride de stair Ros a' Mhíl a bhfuil iarsmaí de le feiceáil…

Colm de Bhailís - File Leitir Mealláin

https://www.cartlann.ie/files/original/009596e966ee98a6a0a3635ec29f89b3.pdf
Ba mhaith liom léargas a thabhairt ar scéalaí, ar stairí ar fhear ceirde, ach thar aon ní eile, ar fhile. B'é an Piarsach féin a dúirt, gur rugadh Colm de Bhailís, ar an dara lá de mhí na Bealtaine 1796, i Leitir Mealláin - oileán mara…

An Royal Mail-Car

https://www.cartlann.ie/files/original/a68d14a9ad391da5530978fd808a3d06.pdf
Is iomaí duine a fuair marcaíocht ar charr a'phosta, nó ar an Mail, sna tríochadaí nó sna ceathrachadaí. B'fhéidir nach raibh an bus ag dul an bealach, nó, má bhí fhéin, nach raibh an t-am feiliúnach, agus ar ndó, ní mórán carr a…

Téamaí: ,

Arran for a Holiday. A Fortnight's Experience in the Heart of the Gaeltacht.

https://www.cartlann.ie/files/original/cac08f7a78a726642c928ea837269e57.pdf
I Meán Fómhair 1914 foilsíodh tuairisc bhreá fada ar an gClaidheamh Solais – páipéar seachtainiúil a bhíodh ag Conradh na Gaeilge ag an am – faoin teideal Arran For a Holiday. Seo cúpla sliocht as an dtuairisc sin.

Téamaí: ,

Atlantean

https://www.cartlann.ie/files/original/620fc1eae9070b1b57b6ede17a2ee5ff.pdf
Tá sé deich mbliana ó rinne Bob Quinn Atlantean, an sraith doiciméide a cheistigh rud a dúradh linn ar scoil faoi ár gCeilteachas. Ghlac na scoláirí beagnach ar fad leis gur tháinig na Ceiltigh chugainn ón Eoraip agus gur shocraigh siad…