Brabhsáil Míreanna (123 iomlán)

  • Téamaí: An Ghaeltacht

Caitheamh Aimsire na nDaoine sa Seansaol

https://www.cartlann.ie/files/original/076d2540bbaca8c674d8134cb3cddec4.pdf
Sciotar Uisce nó Sceidíní: Cluiche deas simplí é seo a d'imrítí cois farraige áit a bhfuil neart leacóg nó Ieicíní. D'imreodh páistí, cailíní is buachaillí, fir is mná an cluiche agus bhíodh an-tóir air le linn na huaire breá –…

Maitiú na Tamhnaí (1847-1923) - Diansaothraí agus Scoth Seanchaí

https://www.cartlann.ie/files/original/411317b8c7a0b62ffc838b406a19396c.pdf
Ba i nDoire Luanaigh, baile atá ag bordáil ar thrí mhíle soir ó shráidbhaile an Spidéil, a rugadh agus a tógadh Maitiú Ó Curraoin nó Maitiú na Tamhnaí, faoi mar a thugtaí air. D'réir mar instear ba fhear scolbánta crua fáiscthe é le…

Logainmneacha: Dianghá le Cruinneas

https://www.cartlann.ie/files/original/419a8865b2c44cf5340396c4dfaa8dfc.pdf
Ó tosaíodh ag cur ainmneacha na mbailte in airde ag ceann chuile bhóithrín sa taobh seo tíre tá an-suim múscailte i logainmneacha. Gné fíorthábhachtach den stair áitiúil í seo agus ó tharla gurb ea níor mhór a bheith an-chúramach go…

Seanscoil Shailearna ó 1884

https://www.cartlann.ie/files/original/2a9949929a19744da6415a20d92e61e2.pdf
Ceaptar gur tógadh scoil ar an láthair idir 1860 agus 1870. Scoil an-bheag a bhí inti - dhá sheomra inti ina raibh buachaillí agus cailíní le chéile agus Béarla an teanga a bhí i réim sa scoil. Bhí paróiste an Chnoic i nDeoise Thuama…

An Fear Teanga: Agallamh le Seán Ó Cuirreáin

https://www.cartlann.ie/files/original/c733ac15d5936b9a52c3c12ef2571e38.pdf
Tá an Coimisinéir Teanga, Seán Ó Cuirreáin i mbun a chuid dualgas le breis agus dhá bhliain anois. Chuaigh Peigí Ní Chonghaile chun cainte leis. Rinne sé cur síos ar dtús ar a chúlra.

Agallamh le hÉamon Ó Cúiv

https://www.cartlann.ie/files/original/98684423327f0693239fef98c8ce286a.pdf
Ceapadh Éamon Ó Cuív ina Aire Gnóthaí Tuaithe, Pobail agus Gaeltachta tar éis an toghcháin deiridh. Chuaigh Peigí Ní Chonghaile chun cainte leis faoi nithe éagsúla atá faoina chúram anois.

Éamon a Búrc - ag cur síos ar ghábhadh a ndeachaigh sé tríd ar an bhfarraige

https://www.cartlann.ie/files/original/16f0bca99ff908c13bc7b18e31064a82.pdf
Sliocht as bailiúchán de scéalta ón seanchaí Éamon a Búrc arbh as an Aird Mhóir, Carna dhó. Tógadh an scéal seo as bailiúchán a chuir Peadar Ó Ceannabháin in eagar agus a d’fhoilsigh an Clóchomhar i 1983. Deirtear linn gur tharla an…

’I'll Never Go Back Now!’

https://www.cartlann.ie/files/original/0f22ca93dafb10f847c4496724b5bb74.pdf
Tá fiche bliain de mo shaol caite agam sa i nGaeltacht Chonamara agus Árainn, agus tá súil agam cibé saol atá i ndán dom a chaitheamh inti freisin. Cé go mbíonn ar shagairt dul san áit a gcuirtear iad, tuigeann formhór na n-easpag anois…

Blúiríní Eolais foi Chamus

https://www.cartlann.ie/files/original/e6c4ceb8f91d29f5e203dd0d0a6a8eb4.pdf
Rugadh Lady Dudley, nó Rachel Gurney mar a bhí uirthi, i Keswick i Sasana. Bhí a hathair ina Lord Lieutenant ar Éirinn, ina Chathaoirleach ar an Royal Commission on Congestion agus ina Governor General san Astráil. Bhí aithne ar Lady Dudley mar…

Beirt Bhan Mhisniúil

https://www.cartlann.ie/files/original/b646469ca8c0766c4152c0f085a55414.pdf
Beidh Éadaoin Ní Challaráin ag kayakadóireacht d'Éirinn sna Cluichí Oilimpeacha agus tá Niamh Ní Chuaig tar éis bonn a bhuachaint i gcomórtais reatha idirnáisiúnta. Tá cur síos anseo ag Nuala Ní Chonghaile ar an méid atá bainte amach…